"Toute causalité est une identité". (Le principe de causalité est la forme dynamique du principe d'identité dans les réalités existantes.) Κάθε αιτιότητα είναι μια ταυτότητα. Στον αφορισμό του Γαλλοπολωνού φιλοσόφου μεταθετικιστού επιστήμονα M. Meyerson (Identite et Realite, 1908) βρίσκει κανείς μια συνοπτική, αφοριστική σύνοψη της αριστοτελικής φιλοσοφίας της επιστήμης, ως εξήγησης των αιτίων των όντων, σε όλη την κλίμακα της φύσεως, scala naturae.
Από τα αίτια του όντος ή ον, στο μέτρο και με τον τρόπο που υπάρχει 'επιστήμη του όντος', στα χωριστά και ακίνητα της θεολογίας που εξηγούν την αιωνιότητα της κίνησης, στην φύση της 'κίνησης', έκφραση μιας φύσης όχι στατικής αλλά στην οποία τα υλομορφικά όντα, άρα δυνάμεις, σε μια ενότητα κινήσεων και ενεργειών 'potentialities - actualities', εκδιπλώνουν το είναι τους, προς ένα συγκεκριμένο των τέλος, 'μορφή' κι 'ενέργεια'.
Την εντελέχεια προς την οποία τα κινούμενα της φύσης όντα τείνουν, που "κινεί" ως 'τελικον αίτιον' την ίδια την κίνηση και που ερμηνεύει την φύση μέσα από τα ερμηνευτικά της κίνησης λογικά εργαλεία των τεσσάρων αιτιών: ποιητικό, υλικό, μορφικό, τελικό. Η φύση, λοιπόν, ως δυναμική αντίληψη της ταυτότητας που αναζητεί την 'ενδελεχή' της αυτοπραγμάτωση ως μορφή, προσδιορίζοντας 'εν ταυτώ', εν ταυτότητι, την δυνάμει ύλη ως ενέργεια του όντος, του τί εστιν τι. Κι η επιστήμη της φύσης, εξηγώντας αιτιακά και καθολικά κι αναγκαία, σταθερά, τα μεταβαλλόμενα καθ' έκαστον της εμπειρίας σε αναφορά προς την μορφή που εξηγείται αιτιακά να ζητεί την πραγμάτωσή της... σαν ταυτότητα των αιτίων με τα αιτιατά τους, και σαν ενέργειας του κινούντος αιτίου που προηγείται του δυνάμει και ταυτοτικού με αυτό, αιτιατού του.
Ένας συνολικά κι ενιαία, λοιπόν, θεωρημένος χωρόχρονος, όχι απόλυτος αλλά συναρτημένος με την κίνηση, ως δοχείον της σωματικότητας και μέτρον της κίνησης, κι όπου τα όντα υπάρχουν σε σχέση με άλληλα, ως τατότητες αλλά και 'εν ταυτώ' ερμηνευτικές αναφορές των συμπεριφορών και γνωρισμάτων τους, φαινομένων της φύσης που υπάρχουν κι εννοούνται ως 'πρός τι', γνωρίσματα κι οντολογικά επιχρίσματα των ουσιών - ταυτοτήτων, ως μονίμων και ακινήτων "στάσεων" προς τις οποίες τείνει, και αιτιολογικά γνωρίζεται η φύση.
Η φύση ως κίνηση, εξηγούμενη, με το λογικό εργαλείο των τεσσάρων αιτίων, ως η στάση προς την οποία αυτή κινείται, νοηματοδοτούμενη κι αιτιακά κι επιστημονικά εξηγούμενη από την μορφή, το τί έστιν, που με την αιτιολογούμενη κι επιστημονικά κατανοούμενη, επιστάμενη, κίνηση κι ανέλιξή της πραγματώνεται.
Η ταυτότητα των όντων που κινεί την κίνηση κι ως ορισμός διαρθρώνει και τυπικά, με την συλλογιστική απόδειξη, demonstration, την αναγκαία και καθολική και αιτιακή γνώση που αντιπροσωπεύει την κίνηση της ίδιας της γνώσης ως κίνησης. Φέρνοντας, δηλαδή, την δυνάμει καθολική γνώση στην ενέργεια του επίστασθαι, την αιτιακή κατανόηση της κίνησης προς πραγμάτωση της μορφής. Κι εξηγώντας, παράλληλα, μέσα από την συνάντηση του δυνάμει καθόλου και του επί μέρους στο οποίο προσδιορίζεται και ατομικά ως καθ' έκαστον, μόνο πραγματικό πραγματώνεται κι ως τέτοιο εξατομικεύεται, πώς το καθόλου, που αντίθετα από τον Πλάτωνα υπάρχει μονάχα δυνάμει, θεμελιώνει κι εξηγεί, ως καθολική αλήθεια που αληθεύει για πολλά, την σταθερή κιι άρα επιστημονικά κατατανοήσιμη πραγματικότητα των μεταβαλλόμενων επί μέρους, των καθ' έκαστον της εμπειρικής πραγματικότητας.
Η Αριστοτελική επιστήμη, ως αιτιακή εξήγηση της κίνησης, ως αξιωματική θεωρία, ως μέθοδος για την κατανόηση της πολλαπλότητας της μεταβαλλόμενης εμπειρίας μέσα από τις ενότητες και ταυτότητες που την πραγματώνουν κι εξηγούν, στις διάφορες ενότητες των γενών του όντος που συνιστούν τις διάφορες επί μέρους επιστήμες που θεμελίωσε ο μεταφυσικός φιλόσοφος αλλά και μεθοδικός, εμπειρικός, φυσικός επιστήμων, ο βιολόγος, ταξονόμος, ανατόμος, μετεωρολόγος, αστρονόμος, φυσικός, πολιτικός, ηθικός, Αριστοτέλης. Για τον οποίο η επιστήμη, η θεωρία, η γνώση ή 'νους' των πρώτων αρχών συνιστά την πιο πλήρη πραγμάτωση του τί ήν είναι, του τέλους του ανθρώπου, την καταξίωση της ενέργειάς του...
Πηγή:
Από τα αίτια του όντος ή ον, στο μέτρο και με τον τρόπο που υπάρχει 'επιστήμη του όντος', στα χωριστά και ακίνητα της θεολογίας που εξηγούν την αιωνιότητα της κίνησης, στην φύση της 'κίνησης', έκφραση μιας φύσης όχι στατικής αλλά στην οποία τα υλομορφικά όντα, άρα δυνάμεις, σε μια ενότητα κινήσεων και ενεργειών 'potentialities - actualities', εκδιπλώνουν το είναι τους, προς ένα συγκεκριμένο των τέλος, 'μορφή' κι 'ενέργεια'.
Την εντελέχεια προς την οποία τα κινούμενα της φύσης όντα τείνουν, που "κινεί" ως 'τελικον αίτιον' την ίδια την κίνηση και που ερμηνεύει την φύση μέσα από τα ερμηνευτικά της κίνησης λογικά εργαλεία των τεσσάρων αιτιών: ποιητικό, υλικό, μορφικό, τελικό. Η φύση, λοιπόν, ως δυναμική αντίληψη της ταυτότητας που αναζητεί την 'ενδελεχή' της αυτοπραγμάτωση ως μορφή, προσδιορίζοντας 'εν ταυτώ', εν ταυτότητι, την δυνάμει ύλη ως ενέργεια του όντος, του τί εστιν τι. Κι η επιστήμη της φύσης, εξηγώντας αιτιακά και καθολικά κι αναγκαία, σταθερά, τα μεταβαλλόμενα καθ' έκαστον της εμπειρίας σε αναφορά προς την μορφή που εξηγείται αιτιακά να ζητεί την πραγμάτωσή της... σαν ταυτότητα των αιτίων με τα αιτιατά τους, και σαν ενέργειας του κινούντος αιτίου που προηγείται του δυνάμει και ταυτοτικού με αυτό, αιτιατού του.
Ένας συνολικά κι ενιαία, λοιπόν, θεωρημένος χωρόχρονος, όχι απόλυτος αλλά συναρτημένος με την κίνηση, ως δοχείον της σωματικότητας και μέτρον της κίνησης, κι όπου τα όντα υπάρχουν σε σχέση με άλληλα, ως τατότητες αλλά και 'εν ταυτώ' ερμηνευτικές αναφορές των συμπεριφορών και γνωρισμάτων τους, φαινομένων της φύσης που υπάρχουν κι εννοούνται ως 'πρός τι', γνωρίσματα κι οντολογικά επιχρίσματα των ουσιών - ταυτοτήτων, ως μονίμων και ακινήτων "στάσεων" προς τις οποίες τείνει, και αιτιολογικά γνωρίζεται η φύση.
Η φύση ως κίνηση, εξηγούμενη, με το λογικό εργαλείο των τεσσάρων αιτίων, ως η στάση προς την οποία αυτή κινείται, νοηματοδοτούμενη κι αιτιακά κι επιστημονικά εξηγούμενη από την μορφή, το τί έστιν, που με την αιτιολογούμενη κι επιστημονικά κατανοούμενη, επιστάμενη, κίνηση κι ανέλιξή της πραγματώνεται.
Η ταυτότητα των όντων που κινεί την κίνηση κι ως ορισμός διαρθρώνει και τυπικά, με την συλλογιστική απόδειξη, demonstration, την αναγκαία και καθολική και αιτιακή γνώση που αντιπροσωπεύει την κίνηση της ίδιας της γνώσης ως κίνησης. Φέρνοντας, δηλαδή, την δυνάμει καθολική γνώση στην ενέργεια του επίστασθαι, την αιτιακή κατανόηση της κίνησης προς πραγμάτωση της μορφής. Κι εξηγώντας, παράλληλα, μέσα από την συνάντηση του δυνάμει καθόλου και του επί μέρους στο οποίο προσδιορίζεται και ατομικά ως καθ' έκαστον, μόνο πραγματικό πραγματώνεται κι ως τέτοιο εξατομικεύεται, πώς το καθόλου, που αντίθετα από τον Πλάτωνα υπάρχει μονάχα δυνάμει, θεμελιώνει κι εξηγεί, ως καθολική αλήθεια που αληθεύει για πολλά, την σταθερή κιι άρα επιστημονικά κατατανοήσιμη πραγματικότητα των μεταβαλλόμενων επί μέρους, των καθ' έκαστον της εμπειρικής πραγματικότητας.
Η Αριστοτελική επιστήμη, ως αιτιακή εξήγηση της κίνησης, ως αξιωματική θεωρία, ως μέθοδος για την κατανόηση της πολλαπλότητας της μεταβαλλόμενης εμπειρίας μέσα από τις ενότητες και ταυτότητες που την πραγματώνουν κι εξηγούν, στις διάφορες ενότητες των γενών του όντος που συνιστούν τις διάφορες επί μέρους επιστήμες που θεμελίωσε ο μεταφυσικός φιλόσοφος αλλά και μεθοδικός, εμπειρικός, φυσικός επιστήμων, ο βιολόγος, ταξονόμος, ανατόμος, μετεωρολόγος, αστρονόμος, φυσικός, πολιτικός, ηθικός, Αριστοτέλης. Για τον οποίο η επιστήμη, η θεωρία, η γνώση ή 'νους' των πρώτων αρχών συνιστά την πιο πλήρη πραγμάτωση του τί ήν είναι, του τέλους του ανθρώπου, την καταξίωση της ενέργειάς του...
Πηγή:
