Τι είναι Φιλοσοφία;
Θα μου πείτε Φιλοσοφία είναι η οντολογία, είναι η ηθική, είναι η αισθητική. Είναι η γνωσιολογία, είναι η μεταφυσική, όπως λένε οι ακαδημαϊκοί στα Πανεπιστήμια.
Όχι· όλα αυτά είναι από το περιθώριο. 'Ενα πράγμα είναι Φιλοσοφία: Φιλοσοφία είναι ο στοχασμός του ανθρώπου απάνω στο φαινόμενο θάνατος. Όρισε έτσι τη Φιλοσοφία ένας από τους μέγιστους φιλοσόφους, ο Πλάτων. Στον διάλογο του Φαίδων δίνει έναν ορισμό και λέει:
"Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου".
Παράλογος ορισμός! Σουρεαλιστικός! Και δεν διδάσκεται μ' αυτήν την οπτική η Φιλοσοφία, γι' αυτό έχουμε κι αυτή τη μακρινή σχέση.
(...)
Η Φιλοσοφία είναι απλό πράγμα. Ο καθένας μας φιλοσοφεί! Φιλοσοφία σημαίνει ότι σκέπτομαι, στοχάζομαι και προσπαθώ (...) για να ζήσω με τον καλύτερο τρόπο τη ζωή μου.
(...)
Αυτό θα πει απλά Φιλοσοφία. Και ξέρουμε πολλούς απλοϊκούς ανθρώπους που δεν έχουνε και τίτλους και περγαμηνές, οι οποίοι φιλοσοφούν και ζουν μια πολύ ωραία ζωή.
Λοιπόν, σ' αυτήν την οπτική λέει ο Πλάτων "Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου". Αλλά, με μία διαφορά:
όταν λέει "μελέτη θανάτου" εννοεί τη σχέση του καθένα μας με τον δικό του θάνατο. 'Οχι πέθανε ο φίλος μου, πέθανε ο πατέρας μου, πέθανε ο συγγενής μου... Πηγαίνω στο νεκροταφείο, στην κηδεία, είμαι κατηφής κ.τ.λ.
(...)
Η Φιλοσοφία είναι μελέτη θανάτου κατά την έννοια ότι: στοχάζομαι απάνω στον δικό μου θάνατο. Απάνω στο γεγονός ότι μια μέρα θα πεθάνω. ΓΙΑΤΙ;
Στη συνέχεια θα μας πει ο Πλάτων, ότι, ακριβώς μετά τον ορισμό που δίνει, λέει "οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσι" (όσοι φιλοσοφούν σωστά, δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μελετούν πώς θα πεθάνουν).
"Και το τεθνάναι αυτοίς ήκιστα φοβερόν". Αυτό μας ενδιαφέρει. Κι όταν θα 'ρθει η ώρα να πεθάνουν, λέει, δεν φοβούνται τον θάνατο.
Απόσπασμα από τη διάλεξη "Η Φιλοσοφική θεώρηση του Θανάτου".
(περισσότερα βίντεο στο http://www.liantinis.org)
