Αν και τα περισσότερα έργα του δεν έχουν διασωθεί, στην διάθεση μας έχουμε τρία ατελή βιβλία με πιθανολογούμενο τίτλο των έργων Αρμονικά που μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την ιστορία της αρχαίας μουσικής, (άλλα μουσικά έργα είναι : το Περί Μελοποιίας, το Περί Οργάνου ή Περί Αυλών και Οργάνων, το Περί Τραγωδοποιών, το Περί Τραγικής Ορχήσεως και το Περί Μουσικής Ακροάσεως κλπ). Σημαντική επίσης συμβολή έχει ο ίδιος στην καταγραφή των «Βίων Επιφανών Ανδρών» που θαύμασε και ο βιογράφος Πλούταρχος από την Χαιρώνεια, χαρακτηρίζοντας τον ως «τον ιδρυτή της βιογραφίας μεταξύ των περιπατητικών φιλοσόφων».
Η επαφή του με τους μαθητές της Πυθαγόρειας ομάδας του έδωσε την δυνατότητα να γνωρίσει την Πυθαγόρεια θεωρία της μουσικής που ταυτιζόταν με το δόγμα των αριθμών. Για πολλούς ο Αριστόξενος προσπέρασε τους Πυθαγόρειους νόμους περί μουσικής καθώς πίστευε ότι η «μουσική ήταν μελωδία διεπομένη από φυσικούς νόμους» . Κατά την ανάγνωση της Πυθαγόρειας θεωρίας διαπιστώνουμε επίσης την ύπαρξη της αρμονίας και των φυσικών νόμων που ταυτίζεται με την θεώρηση του Αριστόξενου. Η συμβολή του Αριστόξενου στην κατανόηση της μουσικής και της δημιουργίας της ήτο η ανάδειξη της διάνοιας που θα λέγαμε ότι ταυτίζεται με το ίδιο το ταλέντο της μουσικής ,της ακουστικής αρμονίας συμβάλλοντας στην ευκολότερη εκμάθηση της σε συνδυασμό με την τελειότητα του ήχου και της μελωδίας.
Ο Αριστόξενος ταύτισε την ηθική με την μουσική διατυπώνοντας εμπειρικές αντιλήψεις για την ψυχή υποστηρίζοντας ότι «η ψυχή σχετίζεται με το σώμα, όπως η αρμονία με τα μέρη του μουσικού οργάνου». Στην συνέχεια ανάγνωσης του έργου του διατήρησε την διαίρεση της μουσικής σε αρμονική, ρυθμική και μετρική δίνοντας την διάσταση της ταύτισης της επιστήμης με την τέχνη, με τον εμπλουτισμό των εννοιών της «φωνής», του « διάστηματος», του «βάθους», της «αρμονίας», και της «παραφωνίας».Η σύνδεση του έργου του με την σημερινή πραγματικότητα συνδέεται με τις θεωρίες της μουσικοθεραπείας που αναλύσαμε σε προηγούμενο άρθρο μας, καθώς ο Αριστόξενος πίστευε ότι η μουσική έχει θεραπευτικές και ευεργετικές ιδιότητες για την ανθρώπινη ψυχή μέσω μιας ευρύτερης φιλοσοφικής θεώρησης της ίδιας της μουσικής. Βλέπουμε ότι η σημερινή θεώρηση της μουσικής ως ένα απλό ψυχαγωγικό μέσο δεν ταυτίζεται με την θεώρηση των «πρώτων δημιουργών της» καθώς αποτελούσε έναν τεράστιο φιλοσοφικό και επιστημονικό κλάδο…. Καιρός να γνωρίσουμε και αυτήν την «οπτική της μουσικής» με τον σεβασμό που της αρμόζει……
Έρευνα-Συγγραφή : Αικατερίνη Κιουλμπαξιώτη
